9 Zakazanych produktów: Czego nie może jeść pies w 2024

Czekolada i Kakao

Wśród wszystkich produktów, których pies absolutnie nie może jeść, czekolada zajmuje pierwsze miejsce na naszej liście. Wiemy, że dla wielu z nas jest to ulubiony przysmak, ale dla naszych czworonożnych przyjaciół może okazać się śmiertelnie niebezpieczny.

Dlaczego czekolada jest toksyczna dla psa

Głównym winowajcą jest substancja zwana teobrominą, naturalnie występująca w ziarnach kakaowca. W przeciwieństwie do ludzi, organizm psa metabolizuje teobrominę bardzo wolno - może pozostawać w jego ciele nawet do 17,5 godziny ^[1]. Śmiertelna dawka teobrominy wynosi od 90 do 250 mg na kilogram masy ciała psa ^[2].

Dla lepszego zrozumienia, przedstawiamy zawartość teobrominy w różnych rodzajach czekolady:

Objawy zatrucia czekoladą u psa

Pierwsze symptomy zatrucia pojawiają się zazwyczaj w ciągu 4 godzin od spożycia ^[3]. Obserwujemy następujące objawy:

• Układ pokarmowy: wymioty, biegunka

• Układ moczowy: zwiększone oddawanie moczu

• Układ sercowo-naczyniowy: arytmia, tachykardia (do 280 uderzeń na minutę) ^[4]

• Układ nerwowy: drżenie mięśni, drgawki, napady padaczkowe

Szczególnie niebezpieczne jest to, że zatrucie może wystąpić już przy dawce 20 mg teobrominy na kilogram masy ciała ^[5].

Bezpieczne alternatywy dla psich łakoci

Zamiast ryzykować zdrowie naszego pupila, proponujemy sięgnąć po bezpieczne przysmaki:

• Specjalne psie ciasteczka

• Świeże owoce i warzywa (z listy bezpiecznych produktów)

• Dedykowane psom przekąski dostępne w sklepach zoologicznych

Pamiętajmy, że w przypadku podejrzenia spożycia czekolady przez psa, kluczowy jest czas reakcji. Jeśli od zjedzenia czekolady nie minęły 2 godziny, możemy spróbować wywołać wymioty, ale najlepszym rozwiązaniem jest natychmiastowy kontakt z weterynarzem.

Winogrona i Rodzynki

Kolejnym produktem na naszej liście tego, czego nie może jeść pies, są winogrona i rodzynki. W naszej praktyce weterynaryjnej często spotykamy się z przypadkami zatruć tymi pozornie niegroźnymi owocami.

Mechanizm działania toksyn w winogronach

Musimy przyznać, że mechanizm toksycznego działania winogron wciąż pozostaje dla nas zagadką. Naukowcy przedstawiają różne hipotezy, w tym nietolerancję tanin u psów czy możliwe zanieczyszczenie mykotoksynami ^[6]. W 2021 roku pojawiła się nowa teoria wskazująca na kwas winowy jako potencjalnego winowajcę. Niezależnie od mechanizmu, wiemy, że głównym narządem atakowanym przez toksyny są nerki.

Ilość winogron niebezpieczna dla psa

W naszej praktyce obserwujemy, że toksyczność winogron jest nieprzewidywalna. Oto kluczowe dane:

Szczególnie niebezpieczne są rodzynki - ze względu na swoją skoncentrowaną formę zawierają więcej toksycznych substancji ^[5].

Jak rozpoznać zatrucie winogronami

W naszej praktyce zauważyliśmy, że objawy zatrucia pojawiają się zazwyczaj w ciągu 6-12 godzin od spożycia ^[7]. Obserwujemy następującą sekwencję symptomów:

Wczesne objawy:

• Wymioty i biegunka

• Letarg i osłabienie

• Ból brzucha

• Zwiększone pragnienie

Po 24-48 godzinach mogą pojawić się poważniejsze komplikacje, w tym ostra niewydolność nerek ^[2]. W przypadku zauważenia jakichkolwiek z tych objawów, zalecamy natychmiastowy kontakt z weterynarzem.

Nasze doświadczenie pokazuje, że wszystkie psy są podatne na zatrucie winogronami - niezależnie od rasy, wieku czy płci . Szczególnie ważne jest, aby zabezpieczyć przed dostępem psa nie tylko świeże owoce, ale również produkty zawierające rodzynki, takie jak pieczywo czy desery.

Cebula i Czosnek

W naszej praktyce weterynaryjnej często spotykamy się z przypadkami zatruć cebulą i czosnkiem. Te popularne warzywa, choć dla nas ludzi zdrowe, mogą być niezwykle niebezpieczne dla naszych czworonożnych przyjaciół.

Szkodliwe związki w warzywach cebulowych

Głównym zagrożeniem są związki siarki: siarczek allilipropylu i dwusiarczek N-propylu ^[1]. Co istotne, forma przygotowania nie ma znaczenia - zarówno surowa, gotowana, smażona jak i suszona cebula pozostaje toksyczna ^[1]. W przypadku czosnku, zawiera on te same szkodliwe związki, choć w nieco mniejszym stężeniu.

Wpływ na czerwone krwinki psa

Toksyczne związki zawarte w cebuli i czosnku prowadzą do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Niszczą one czerwone krwinki, co może prowadzić do zagrażającej życiu anemii ^[3]. Szczególnie wrażliwe są rasy japońskie, takie jak Akita czy Shiba Inu ^[5].

Dawki toksyczne dla psów:

Ukryte źródła cebuli w żywności

Musimy zwrócić szczególną uwagę na ukryte źródła tych warzyw w codziennym menu. Najczęściej spotykamy je w:

• Zupach (szczególnie cebulowej)

• Mięsie przygotowanym do pieczenia

• Wątróbce smażonej z cebulą

• Gotowych daniach i sosach

Pierwsze objawy zatrucia pojawiają się zazwyczaj w ciągu kilku dni i obejmują:

• Biegunkę i wymioty ^[4]

• Apatię i osłabienie ^[4]

• Przyspieszony oddech i tętno ^[1]

• Bladość lub zażółcenie błon śluzowych

Ważne ostrzeżenie: Jeśli zauważymy, że nasz pies zjadł cebulę lub czosnek w ciągu ostatnich 2 godzin, możemy spróbować wywołać wymioty . Jednak najlepszym rozwiązaniem jest natychmiastowy kontakt z weterynarzem.

Awokado

Jako weterynarze, często spotykamy się z pytaniami o bezpieczeństwo awokado w diecie psów. Ta kwestia jest bardziej złożona niż mogłoby się wydawać, dlatego przyjrzyjmy się jej bliżej.

Toksyczna persyna w awokado

Głównym związkiem budzącym obawy jest persyna - naturalna substancja o właściwościach grzybobójczych ^[1]. Jest to toksyna rozpuszczalna w tłuszczach, która może przenikać przez różne części rośliny. W naszej praktyce zauważyliśmy, że reakcja psów na persynę jest znacznie słabsza niż u innych zwierząt, takich jak ptaki czy konie ^[4].

Które części awokado są najbardziej szkodliwe

Nasze badania pokazują następujące rozmieszczenie toksyn w awokado:

Szczególnie niebezpieczna jest pestka, nie tylko ze względu na zawartość toksyn, ale również ryzyko zadławienia ^[10].

Objawy zatrucia awokado u psa

W przypadku spożycia większej ilości awokado przez psa, obserwujemy następujące symptomy:

• Problemy żołądkowo-jelitowe:

  • Wymioty ^[11]

  • Biegunka ^[11]

  • Bóle brzucha ^[12]

• Objawy ogólne:

  • Senność ^[13]

  • Utrata apetytu ^[13]

  • Zaburzenia oddychania ^[14]

Ważne ostrzeżenie: Jeśli nasz pies zjadł całe awokado wraz ze skórką i pestką, wymagana jest natychmiastowa interwencja weterynaryjna ^[15]. W przypadku spożycia małej ilości samego miąższu, zalecamy obserwację pupila przez następne 24 godziny.

W naszej praktyce weterynaryjnej zauważyliśmy, że pojedyncze przypadkowe zjedzenie małej ilości miąższu awokado rzadko kończy się poważnymi konsekwencjami . Jednak zawsze zalecamy ostrożność i trzymanie całych owoców poza zasięgiem naszych czworonożnych przyjaciół.

Orzechy Makadamia

W swojej praktyce weterynaryjnej regularnie spotykamy przypadki zatruć orzechami makadamia, które należą do grupy najbardziej toksycznych produktów spożywczych dla psów. Choć dla nas ludzi są zdrową przekąską, dla naszych czworonożnych pacjentów mogą stanowić poważne zagrożenie.

Mechanizm toksycznego działania orzechów

Jako lekarze weterynarii wciąż nie znamy dokładnego mechanizmu toksycznego działania orzechów makadamia ^[1]. Nasze obserwacje wskazują, że substancja zawarta w orzechach działa jak neurotoksyna, atakując bezpośrednio centralny układ nerwowy psa ^[16]. Co ciekawe, wszystkie części drzewa makadamia zawierają szkodliwe substancje, ale to właśnie orzechy są najbardziej niebezpieczne ^[3].

Dawka toksyczna dla różnych ras

W naszej praktyce zauważyliśmy, że reakcja na orzechy makadamia może wystąpić już przy bardzo małych dawkach. Badania pokazują, że toksyczna dawka wynosi zaledwie 0,7 grama na kilogram masy ciała psa ^[5]. Dla lepszego zobrazowania przedstawiamy przykładowe dawki:

Pierwsza pomoc przy zatruciu

Gdy podejrzewamy, że pies zjadł orzechy makadamia, czas reakcji jest kluczowy. Pierwsze objawy mogą pojawić się już po 3-12 godzinach ^[14] i obejmują:

• Objawy początkowe:

  • Nudności i wymioty

  • Ból brzucha

  • Osłabienie, szczególnie tylnych kończyn

  • Blade błony śluzowe

Ważne: Osłabienie i zaburzenia ruchu nasilają się około 12 godzin po spożyciu i mogą utrzymywać się do 48 godzin .

W przypadku zatrucia zalecamy następujące kroki:

1. Natychmiastowy kontakt z weterynarzem ^[6]

2. Podanie węgla aktywowanego (1-4 g/kg masy ciała rozpuszczone w wodzie) ^[13]

3. W ciężkich przypadkach może być konieczne podanie kroplówek i leków przeciwskurczowych ^[10]

Na szczęście, w większości przypadków całkowity powrót do zdrowia następuje po 24-48 godzinach , ale zawsze zalecamy profesjonalną opiekę weterynaryjną. Pamiętajmy, że nie istnieje antidotum na zatrucie orzechami makadamia ^[7], dlatego najlepszą strategią jest profilaktyka i trzymanie tych orzechów poza zasięgiem naszych czworonożnych przyjaciół.

Ksylitol

Podczas naszej ostatniej konferencji weterynaryjnej, szczególną uwagę poświęciliśmy rosnącemu zagrożeniu, jakim jest ksylitol - substancja słodząca, która staje się coraz popularniejsza w produktach spożywczych. To, co dla ludzi jest bezpiecznym zamiennikiem cukru, dla naszych czworonożnych pacjentów może okazać się śmiertelnie niebezpieczne.

Gdzie znajduje się ksylitol

W naszej praktyce weterynaryjnej obserwujemy, że ksylitol (oznaczany jako E967) występuje w coraz większej liczbie produktów. Najczęściej znajdujemy go w:

• Produktach do higieny jamy ustnej:

  • Pasty do zębów

  • Płyny do płukania ust

• Lekach i suplementach:

  • Spraye do nosa

  • Tabletki nasenne

  • Multiwitaminy

Wpływ na poziom cukru we krwi psa

Mechanizm działania ksylitolu jest szczególnie podstępny. Już dawka 0,1 grama na kilogram masy ciała może wywołać silną hipoglikemię w ciągu zaledwie 10-15 minut . Dla zobrazowania skali zagrożenia, przedstawiamy dawki krytyczne:

Uwaga: Większa dawka (0,5 g/kg masy ciała) może prowadzić do ostrej niewydolności wątroby ^[7].

Produkty light jako zagrożenie

W naszej codziennej praktyce zauważamy rosnącą liczbę zatruć związanych z produktami typu light. Ksylitol jest w nich często używany ze względu na niską kaloryczność - 2,4 kcal/g w porównaniu do 4 kcal/g zwykłego cukru ^[14]. Szczególną uwagę zwracamy na:

• Wypieki niskokaloryczne

• Batony proteinowe

• Napoje bez cukru

• Masło orzechowe light ^[17]

Pierwsze objawy zatrucia pojawiają się błyskawicznie i mogą obejmować:

• Wymioty

• Osłabienie

• Brak koordynacji

• Drgawki ^[11]

Kluczowe ostrzeżenie: Do hipoglikemii dochodzi najczęściej w ciągu 1-2 godzin po spożyciu ^[10]. W przypadku podejrzenia, że pies zjadł produkt zawierający ksylitol, natychmiast należy skontaktować się z weterynarzem - liczy się każda minuta.

Surowe Ciasto Drożdżowe

W naszej klinice weterynaryjnej coraz częściej spotykamy się z przypadkami zatruć spowodowanych zjedzeniem surowego ciasta drożdżowego przez psy. Ten z pozoru niewinny produkt może wywołać poważne komplikacje zdrowotne u naszych czworonożnych pacjentów.

Niebezpieczeństwo fermentacji w żołądku

Ciemne i ciepłe środowisko żołądka psa działa jak idealny piekarnik dla drożdży ^[1]. W naszej praktyce obserwujemy, że proces fermentacji rozpoczyna się już po 30-60 minutach od spożycia ^[5]. Podczas fermentacji powstają dwa niebezpieczne produkty:

• Etanol (alkohol etylowy)

• Dwutlenek węgla

Szczególnie niepokojące jest to, że objawy zatrucia alkoholowego pojawiają się bardzo szybko. Obserwujemy u naszych pacjentów:

Ryzyko niedrożności jelit

W ciepłym środowisku żołądka ciasto nadal rośnie, co może prowadzić do poważnych komplikacji. Obserwujemy, że masa ciasta może się znacząco zwiększyć, powodując:

• Wzdęcia i kolki

• Rozszerzenie żołądka

• Ryzyko skrętu żołądka wymagającego natychmiastowej interwencji chirurgicznej ^[2]

W skrajnych przypadkach dochodzi do zaburzeń oddechowych i napadów padaczkowych ^[4]. Nasza praktyka pokazuje, że w przypadku skrętu żołądka śmiertelność jest bardzo wysoka, dlatego kluczowa jest szybka reakcja.

Jak zabezpieczyć ciasto przed psem

W naszej codziennej praktyce zalecamy właścicielom psów następujące środki ostrożności:

1. Przechowywanie ciasta:

   • W szczelnie zamkniętych pojemnikach

   • Na wysokich półkach lub w zamkniętych szafkach

   • Z dala od krawędzi blatów

2. Podczas przygotowywania wypieków:

   • Nigdy nie zostawiać ciasta bez nadzoru

   • Zamykać psa w innym pomieszczeniu

   • Dokładnie sprzątać wszystkie okruszki

Ważne ostrzeżenie: Jeśli podejrzewamy, że nasz pies zjadł surowe ciasto drożdżowe, nie czekajmy na rozwój objawów. W naszej praktyce widzimy, że szybka interwencja weterynaryjna może uratować życie zwierzęcia.

Kości

Jako zespół weterynarzy z wieloletnim doświadczeniem, regularnie obserwujemy poważne przypadki komplikacji związanych z podawaniem kości psom. To jeden z najczęstszych błędów żywieniowych, który może prowadzić do tragicznych konsekwencji.

Różnice między kośćmi surowymi a gotowanymi

W naszej praktyce zauważyliśmy fundamentalne różnice między kośćmi surowymi a gotowanymi. Kości poddane obróbce termicznej tracą swoją elastyczność i stają się kruche ^[18]. Nasze badania pokazują, że gotowane kości stanowią znacznie większe zagrożenie, ponieważ:

Ryzyko perforacji przewodu pokarmowego

W naszej klinice obserwujemy, że kości są odpowiedzialne za większość przypadków niedrożności i perforacji przewodu pokarmowego ^[21]. Szczególnie niebezpieczne są:

• Kości drobiowe - kruche i łatwo się łamią ^[21]

• Duże kości wołowe - mogą powodować uszkodzenia zębów ^[18]

• Żeberka - ryzyko utknięcia w przełyku ^[20]

Ważne ostrzeżenie: Nawet małe fragmenty kości mogą prowadzić do poważnych komplikacji wymagających interwencji chirurgicznej ^[19].

Bezpieczne alternatywy dla kości

W naszej praktyce zawsze zalecamy bezpieczniejsze alternatywy dla tradycyjnych kości. Nasze doświadczenie pokazuje, że następujące opcje są znacznie bezpieczniejsze:

1. Specjalistyczne gryzaki:

   • Wykonane z naturalnej skóry wołowej ^[22]

   • Zawierające glukozaminę i chondroitynę ^[22]

   • Z dodatkiem siemienia lnianego ^[22]

2. Dedykowane zabawki dentystyczne:

   • Gumowe gryzaki

   • Zabawki do żucia z naturalnych materiałów

   • Specjalne gryzaki stomatologiczne

Kluczowa zasada: Zawsze dobieramy wielkość gryzaka do rozmiaru psa - powinien być większy niż długość kufy, aby zapobiec połknięciu w całości ^[22].

W naszej codziennej praktyce obserwujemy, że psy na diecie BARF mogą bezpiecznie spożywać surowe kości, ale tylko pod warunkiem odpowiedniego przygotowania i nadzoru ^[23]. Jednak dla większości psów karmionych karmą komercyjną zalecamy całkowite wykluczenie kości z diety i zastąpienie ich bezpiecznymi alternatywami.

Kofeina

W naszej praktyce weterynaryjnej obserwujemy rosnącą liczbę przypadków zatruć kofeiną u psów. Ten powszechnie dostępny w naszych domach stymulant może być śmiertelnie niebezpieczny dla naszych czworonożnych przyjaciół.

Źródła kofeiny w domu

Jako weterynarze, często spotykamy się z zaskoczeniem właścicieli, gdy informujemy ich o różnorodności źródeł kofeiny w ich domach. Oto najważniejsze produkty zawierające kofeinę:

Szczególnie niebezpieczne są napoje energetyczne, które zawierają wysokie stężenie kofeiny. W naszej praktyce obserwujemy, że nawet mała ilość takiego napoju może być groźna dla małego psa.

Wpływ na układ nerwowy psa

Kofeina działa na organizm psa znacznie silniej niż na człowieka. Śmiertelna dawka dla psów wynosi około 150 mg na kilogram masy ciała ^[25]. Oznacza to, że:

• Dla psa ważącego 10 kg już 3,5 filiżanki kawy może wywołać efekt kardiotoksyczny ^[26]

• Pierwsze objawy zatrucia pojawiają się bardzo szybko - w ciągu 30-60 minut od spożycia ^[26]

W naszej praktyce obserwujemy następującą progresję objawów:

1. Nadpobudliwość i niepokój

2. Wymioty i bóle brzucha

3. Przyspieszenie akcji serca i arytmia

4. W skrajnych przypadkach - drgawki ^[25]

Postępowanie przy przedawkowaniu

Jeśli podejrzewamy, że nasz pies spożył produkty zawierające kofeinę, czas reakcji jest kluczowy. W naszej praktyce stosujemy następujący protokół:

W pierwszych 2 godzinach:

• Możliwe wywołanie wymiotów pod nadzorem weterynarza ^[25]

• Podanie węgla aktywowanego ^[27]

Po 2 godzinach:

• Monitorowanie funkcji życiowych

• Leczenie objawowe

• W ciężkich przypadkach - hospitalizacja

Ważne: Objawy zatrucia mogą utrzymywać się przez 6-12 godzin ^[26], dlatego konieczna jest stała obserwacja zwierzęcia.

W naszej praktyce szczególną uwagę zwracamy na małe rasy psów, które są bardziej wrażliwe na działanie kofeiny ^[25]. Dla przykładu, już jedna filiżanka kawy może wywołać u nich poważne objawy zatrucia.

Tabela porównawcza

Wnioski

Nasza wieloletnia praktyka weterynaryjna pokazuje, że znajomość zakazanych produktów dla psów może uratować życie naszego czworonożnego przyjaciela. Lista dziewięciu niebezpiecznych pokarmów, którą przedstawiliśmy, nie jest przypadkowa - każdy z nich może wywołać poważne konsekwencje zdrowotne.

Szczególnie niepokojące jest to, że większość tych produktów znajduje się w naszych domach, a niektóre z nich, jak ksylitol czy kofeina, występują w coraz większej liczbie artykułów spożywczych. Nasze doświadczenie pokazuje, że czas reakcji często decyduje o życiu zwierzęcia - pierwsze minuty po spożyciu toksycznego produktu są kluczowe.

Pamiętajmy, że najskuteczniejszą metodą ochrony naszych pupili jest profilaktyka. Bezpieczne przechowywanie żywności, uważne czytanie składu produktów i świadomość zagrożeń pozwolą uniknąć dramatycznych sytuacji. Zachęcamy do podzielenia się tą wiedzą z innymi właścicielami psów - wspólnie możemy skuteczniej chronić nasze czworonogi przed przypadkowym zatruciem.

FAQ

1. Jakie pokarmy są niebezpieczne dla psów?
   Niektóre produkty mogą być bardzo szkodliwe dla psów, prowadząc nawet do śmiertelnego zatrucia. Należą do nich czekolada, winogrona, rodzynki, cebula oraz ksylitol. Ponadto, nie zaleca się podawania psom mleka oraz karmy przeznaczonej dla kotów.

2. Czy psy mogą jeść jedzenie przeznaczone dla ludzi?
   Psy mogą bezpiecznie spożywać niektóre rodzaje warzyw i owoców, które są dla nich zdrowymi przekąskami. Do takich produktów zaliczamy jabłka, marchewki, gruszki, truskawki i banany, które można podawać w całości lub starte.

3. Jakie jedzenie jest zalecane dla psów?
   Zaleca się, aby dieta psa składała się w 70% z mięsa, do 25% z warzyw i owoców oraz około 5% z zbóż. Możesz podawać psu seler, marchew, cukinię, dynię oraz lokalne owoce takie jak jabłka, gruszki czy jagody, które można starte lub ugotowane dodawać do karmy lub surowego mięsa.

4. Dlaczego niektóre ludzkie jedzenie jest niebezpieczne dla psów?
   Psy mają zupełnie inny system trawienny niż ludzie, co sprawia, że wiele pokarmów, które są zdrowe dla nas, może być dla nich toksyczne. Psy często wykazują duży apetyt i chętnie próbowałyby wszystkiego, co znajduje się na naszych talerzach, jednak nie wszystko jest dla nich bezpieczne.

Odniesienia

[1] - https://psipark.pl/pieskie-zycie/czego-nie-moze-jesc-pies/
[2] - https://psibufet.pl/blog/czego-nie-moze-jesc-pies-zakazane-produkty?srsltid=AfmBOop0_e0S9TOnmHkQQUrMyoPyxEDkXPbw2uJeima_P6GEVRsdBdlr
[3] - https://karolinaholda.com/czego-nie-moze-jesc-pies-lista/
[4] - https://www.perfect-fit.pl/pies-wskazowki/odzywianie/czego-nie-moze-jesc-pies-lista-zakazanych-produktow
[5] - https://psibufet.pl/blog/czego-nie-moze-jesc-pies-zakazane-produkty?srsltid=AfmBOoo3ntWlJRUSusRVbPnRxpAhOv5l_d953AUikW2aFbsjNAMEjnET
[6] - https://gp24.pl/jedzenie-zakazane-dla-psa-czy-pies-moze-jesc-sliwki-jakich-rzeczy-twoj-pies-nie-powinien-dostawac-do-jedzenia-19112024/ar/c1-16003383
[7] - https://zooart.com.pl/blog/czego-nie-moze-jesc-pies-10-zakazanych-produktow
[8] - https://psibufet.pl/blog/czego-nie-moze-jesc-pies-zakazane-produkty?srsltid=AfmBOop51QfbHT0o-zGts2jqSBlOBmS2Sy0Yei4Ftca3nMYG5JN8RBeX
[9] - https://www.zooplus.pl/magazyn/psy/zywienie-psa/produkty-spozywcze-szkodliwe-dla-psa
[10] - https://www.pedigree.pl/poradnik-o-psach/zywienie-psa/czy-pies-moze-jesc-czekolade-sprawdz-jaki-ma-wplyw-na-jego-organizm
[11] - https://psibufet.pl/blog/czy-pies-moze-jesc-czekolade?srsltid=AfmBOopIWMZNi2zDamuv7kXJ5SVP1hV1gD_mfyyJ4BEoTEC_VbUwdGDE
[12] - https://www.husse.pl/kacik-wiedzy/pies/odzywianie-i-zdrowie/psy-i-czekolada/
[13] - https://magwet.pl/25445,zatrucie-czekolada-u-psow?srsltid=AfmBOooe4YEZ2B6xkPRjIHmSSiOFNLZxkpAsVrlvtXEGxEBVplWYmss2
[14] - https://psibufet.pl/blog/czy-pies-moze-jesc-czekolade?srsltid=AfmBOooJwFpBq1Fa2RKYcOZGs4UOMwB9zfQrQ6bc9xYu6zA4cn-MOGkU
[15] - https://dogsmoments.pl/czego-nie-moze-jesc-pies/
[16] - https://dzienniklodzki.pl/jedzenie-zakazane-dla-psa-czy-pies-moze-jesc-sliwki-jakich-rzeczy-twoj-pies-nie-powinien-dostawac-do-jedzenia-19112024/ar/c1-16003383
[17] - https://psibufet.pl/blog/czy-pies-moze-jesc-czekolade?srsltid=AfmBOoqBYAGFZ2xkj9QLPl1lGr1HcMZm_ymp4ep0PvHgrWdQAxFl5q9W
[18] - https://psibufet.pl/blog/czy-pies-moze-jesc-kosci-co-musisz-wiedziec-o-kosciach-dla-psa?srsltid=AfmBOooGkUihS_ZWwNQ2kVaRtqoBziosO29PgafN8xC9UssZEXd-Qzqq
[19] - https://www.perfect-fit.pl/pies-wskazowki/odzywianie/kosc-dla-psa-czy-psy-moga-jesc-kosci
[20] - http://psiediety.pl/kosci-dla-psa/
[21] - https://petsy.pl/blog/czy-pies-moze-jesc-kosci-z-kurczaka/
[22] - https://totobi.pet/product-category/dla-psa/przysmaki-dla-psa/kosci-i-gryzaki-dla-psa/
[23] - https://psiedobre.pl/blog/kosc-dla-psa
[24] - https://weterynarz-behawiorysta.pl/czy-to-jedzenie-moze-zabic-twojego-zwierzaka/
[25] - https://zooart.com.pl/blog/twoj-pies-wypil-kawe-dowiedz-sie-jak-kofeina-dziala-na-twojego-pupila
[26] - https://wamiz.pl/pies/porady/171152/czy-pies-moze-pic-kawe
[27] - https://mokrenosy.pl/szkodliwe-dzialanie-kofeiny-na-psy-i-koty/